5 Δεκεμβρίου Συναξαριστής. Σάββα Ηγιασμένου, Αναστασίου, Γράτου Οσίου, Διογένους, Αβερκίου, Νόννου Οσίου, Νεκταρίου Αθωνίτη, Φιλοθέου Καρεώτη, των Αγίων Οσιομαρτύρων του Αγίου Όρους, Νιζερίου.

Ὁ Ἅγιος Σάββας 

Ἔζησε τὴν ἐποχὴ τοῦ αὐτοκράτορα Θεοδοσίου τοῦ Β’ τοῦ Μικροῦ. Καταγόταν ἀπὸ τὴν Καππαδοκία καὶ ἦταν γόνος ἐπιφανοῦς καὶ εὐσεβοῦς οἰκογενείας. Ἀπὸ πολὺ νωρὶς γνώρισε τὶς θεῖες βουλὲς καὶ ἀποφάσισε νὰ ἀφιερωθεῖ στὸ μοναστικὸ βίο. Εἶχε τόση πίστη ποὺ κάποτε μπῆκε σὲ ἕνα κλίβανο πυρὸς ἀπὸ τὸν ὁποῖο βγῆκε ἀβλαβὴς μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν ἦταν δεκαοχτὼ ἐτῶν ἔφυγε ἀπὸ τὸ μοναστήρι τῶν Φλαβιανῶν καὶ πῆγε στὰ Ἱεροσόλυμα. Ἀπὸ ἐκεῖ κατευθύνθηκε πρὸς τὴν ἔρημο τῆς Ἀνατολῆς γιὰ νὰ συναντήσει τὸν Μέγα Εὐθύμιο. Ὁ Εὐθύμιος τὸν ἔστειλε σὲ ἕνα κοινόβιο, τὸ ὁποῖο διηύθυνε ὁ Ὅσιος Θεόκτιστος. Ὁ Σάββας κατὰ τὴν παραμονή του στὸ κοινόβιο ἔλαμψε λόγω τοῦ χαρακτῆρά του καὶ τῶν ἀρετῶν του. Μάλιστα ἦταν τόσο σοβαρὸς καὶ ἠθικὸς – παρὰ τὸ νεαρὸν τῆς ἡλικίας – ποὺ προσαγορεύτηκε παιδαριογέροντας ἀπὸ τὸν Μ. Εὐθύμιο.

Ὁ Σάββας ὅσο μεγάλωνε τροφοδοτοῦσε ὅλο καὶ περισσότερο τὸ πνεῦμα του, γι’ αὐτὸ καὶ τιμήθηκε μὲ τὸ χάρισμα τῆς θαυματουργίας. Τὸ χάρισμα αὐτὸ τὸ ἐπιστράτευσε στὴν ὑπηρεσία τῶν φτωχῶν καὶ τῶν ἀσθενῶν καὶ ἔτσι ἐπιτέλεσε σημαντικότατα ἔργα.

Σὲ ἡλικία ἐνενήντα τεσσάρων ἐτῶν ἀνῆλθε πρὸς Κύριον ἐν εἰρήνῃ.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῶν Ὁσίων ἀκρότης καὶ Ἀγγέλοις ἐφάμιλλος, ὡς ἡγιασμένος ἐδείχθης, ἐκ παιδὸς Σάββα Ὅσιε· οὐράνιον γὰρ βίον ὑπελθών, πρὸς ἔνθεον ζωὴν χειραγωγεῖς, διὰ λόγου τε καὶ πράξεως ἀληθοῦς, τοὺς πίστει ἐκβοῶντάς σοι· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὡς ἀπὸ βρέφους τῷ Θεῷ θυσία ἄμωμος

Προσενεχθεῖς δι’ ἀρετῆς, Σάββα μακάριε

Τῷ σὲ πρὶν γεννηθῆναι ἐπισταμένω

Ἐχρημάτισας Ὁσίων ἐγκαλλώπισμα

Πολιστὴς τε τῆς ἐρήμου ἀξιέπαινος·

Διὸ κράζω σοι, χαίροις Πάτερ ἀοίδιμε.

Μεγαλυνάριον.

Ὤφθης ὑποτύπωσις καὶ κανών, θεοφόρε Σάββα, ὡς τοῦ Πνεύματος θησαυρός, ὁσίων πατέρων, ῥυθμίζων καὶ ἰθύνων, πρὸς κλῆρον ἀφθαρσίας, τοὺς πειθομένους σοι.

Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος ὁ Μάρτυρας

Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος ἀφιερώθηκε στὴν ὑπηρεσία τῶν μαρτύρων τῆς πίστης. Τοὺς ἐπισκεπτόταν στὶς φυλακές, τοὺς ἔφερνε τροφὲς καὶ περιποιοῦνταν τὰ τραύματά τους. Ἐπίσης τοὺς παρακολουθοῦσε καὶ τοὺς ἐμψύχωνε κατὰ τὴν δίκη, τὰ μαρτύρια καὶ τὴν θανατικὴ ἐκτέλεση, προσευχόμενος γι’ αὐτοὺς καὶ τοὺς παρακαλοῦσε νὰ εὔχονται γι’ αὐτὸν στὸν Κύριο, ὥστε νὰ τὸν ἀξιώσει μὲ τὸ ἴδιο τέλος.

Μ’ αὐτὸν τὸν πόθο θερμαινόμενος, παρουσιάστηκε κάποια μέρα μὲ τὴν θέλησή του καὶ δήλωσε στὸν δικαστή, ποὺ εἶχε διατάξει νὰ βασανιστοῦν μερικοὶ χριστιανοί, ὅτι μάταια κοπιάζει μὲ τέτοια μέσα νὰ καταπνίξει τὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ βασανίστηκε ἀνελέητα, καὶ τέλος ἀποκεφαλίστηκε. Στὴν συνέχεια πῆραν τὸ σῶμά του καὶ τὸ ἔριξαν στὴν θάλασσα.

 Ὁ Ὅσιος Γράτος

Ἀπεβίωσε εἰρηνικά. Σὲ ὁρισμένους Συναξαριστὲς ἀναφέρεται σὰν ἐπίσκοπος Ἐφέσου καὶ μαζὶ μὲ τὸν Ὅσιο Νόννο.

 Ὁ Ἅγιος Διογένης ὁ Μάρτυρας

Μαρτύρησε διὰ λιθοβολισμοῦ. Δὲν ἔχουμε περισσότερες λεπτομέρειες γιὰ τὸν βίο τοῦ Ἁγίου.

 Ὁ Ἅγιος Ἀβέρκιος ὁ Μάρτυρας

Μαρτύρησε διὰ ξίφους.

 Ὁ Ὅσιος Νόννος

Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ὁ Ὅσιος Νεκτάριος ὁ Ἀθωνίτης

Πατρίδα του ἦταν τὸ Μοναστήρι τῆς Μακεδονίας καὶ γεννήθηκε τὸ 1406. Σὲ κάποια ἐπιδρομὴ τῶν Ἀγαρηνῶν, γιὰ νὰ ἀποφύγουν οἱ γονεῖς του τὴν σύλληψη, κατέφυγαν σὲ κάποιο βουνό. Κατόπιν ὁ πατέρας τοῦ Νεκταρίου, μὲ τὴ συγκατάθεση τῆς γυναίκας του, πῆρε τὰ δυὸ ἀγόρια του καὶ ἔγινε μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Παχώμιος, στὸ μοναστήρι τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων, ποὺ βρισκόταν στοὺς πρόποδες τοῦ βουνοῦ ποὺ εἶχαν κρυφτεῖ.

Κατόπιν ὅμως, κάποιος μοναχὸς Διονύσιος Ἰάγαρις, ποὺ ἀνῆκε στὸ κελὶ τῶν Ἀρχαγγέλων, κοντὰ στὶς Καρυὲς τοῦ Ἅγιου Ὄρους, πῆρε τὸν Νικόλαο – αὐτὸ ἦταν τὸ βαπτιστικό του ὄνομα – καὶ τὸν πῆγε στὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐκεῖ ἔγινε μοναχὸς μὲ τὸν ὄνομα Νεκτάριος (1470) καὶ προσκολλήθηκε στὸν Πνευματικὸ Γέροντα Φιλόθεο, ποὺ εἶχε διορατικὸ χάρισμα.

Ἀπὸ τότε ὁ Νεκτάριος ἀρχίζει μία ἀξιοζήλευτη ἀσκητικὴ ζωή, ποὺ οἱ σπάνιες ἀρετές του ἔγιναν γνωστὲς σ’ ὅλο τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὁ σατανᾶς πολλὲς φορὲς θέλησε καὶ μέσω τῶν συνασκητῶν του, νὰ τὸν ρίξει στὴν ἁμαρτία, ἀλλὰ ὁ Νεκτάριος μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν μεγάλη του ταπεινοφροσύνη, κατόρθωνε καὶ ἀντιμετώπιζε τὶς δοκιμασίες αὐτές.

Ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ στὶς 5 Δεκεμβρίου τοῦ 1500.

 Ὁ Ὅσιος Φιλόθεος ὁ Καρεώτης

Ὑπῆρξε πνευματικὸς πατέρας τοῦ πιὸ πάνω ὁσίου Νεκταρίου, εἶχε προορατικὸ χάρισμα καὶ ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Οἱ Ἅγιοι Ὁσιομάρτυρες τοῦ Ἁγίου Ὄρους

Ἦταν Ἁγιορεῖτες μοναχοί, ἀπὸ διάφορα κελιὰ (τῆς σκήτης τῶν Καρυῶν), οἱ ὁποῖοι ἀντιστάθηκαν στὸν βασιλιὰ Μιχαὴλ καὶ τὸν λατινόφρονα Πατριάρχη Ἰωάννη Βέκκο (1275 – 1282) καὶ ὑπέστησαν μαρτυρικὸ θάνατο.

Ὁ μὲν Πρῶτος του Ἁγίου Ὄρους ἀπαγχονίστηκε, οἱ δὲ ὑπόλοιποι ἀποκεφαλίστηκαν.

Ὁ Ἅγιος Νιζέριος (Λουξεμβούργιος)

Λεπτομέρειες γιὰ τὴν ζωὴ αὐτοῦ τοῦ Ἁγίου τῆς ὀρθοδοξίας, μπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Ἡ ἐν Ὀρθοδοξίᾳ Ἡνωμένη Εὐρώπη», τοῦ Γ.Ε. Πιπεράκη, Ἐκδόσεις Ἑπτάλοφος, Ἀθῆναι 1997.